Trabzon'un Akçaabat ilçesinde geçtiğimiz yıllarda ilk kez ekilen ve verimli hasadı ile iz bırakan Aronya artık halılara renk veriyor. Akçaabat Belediyesi tarafından açılan halı ve kilim dokuma kursunda yapılan proje ile Aronya'dan elde edilen doğal boyalar Türk motifleriyle bezenmiş halılara değer katıyor.
Trabzon'un Akçaabat ilçesinde fındık ve mısıra alternatif olarak 2021 yılında ilk kez ekilen ve verimli hasadı ile iz bırakan süper meyve ‘Aronya' artık halılara değer katan renklerin üretilmesinde kullanılıyor. Akçaabat Belediyesi tarafından açılan halı ve kilim dokuma kursunda yapılan proje ile doğanın renkleri, asırlık motiflerle birleşerek kültürel mirasa değer katıyor. Akçahasat Tesislerinde işlenen Aronya bitkisinin artıklarından elde edilen doğal boyalar kadınlar tarafından üretilen halı ve kilimlere renk veriyor. Aronya bitkisinin suyu, posası ve çekirdeğinden tarihi Türk motifleriyle bezenmiş halılara estetik değer katan renkler üretilirken, boyama sürecinde ladin bitkisi, tuz ve sirke gibi doğal malzemelerle renklerin kalıcılığı artırılıyor ve iplerin dokusu iyileştiriliyor
15 yıldır el dokuma halı kilim öğretmenliği yapan Ülker Tosun, koyun yünlerinin temizlenip taranmasıyla başlayan ipliklerin eğrilmesi ve doğal boyalarla renklendirilmesiyle devam eden süreci anlattı.
Tosun, “Süper meyve Aronya sağlık açısından bize verdiği hizmetin yanı sıra ondan birde boya hizmeti alıyoruz. Burada sağlıklı halılar istiyoruz. Aronya bitkisi ile elde ettiğimiz yünlerle halılarımıza motifler oluşturuyoruz. Bu motiflerin tamamı Karadeniz'i ait desenler oluyor. Motiflerimizde hangi rengi kullanmak istiyorsak Aronya'dan elde ettiğimiz yünlerle yol alıyoruz. Aronya'nın kendi renginden basamak basamak aşağıya da oluşturabiliyoruz. Tamamen kadınların el ürünü.
Tamamen organik olarak yapılıyor. Bunlar satışa da sunuluyor. Hem turizmde hizmet hem de hanımların aile bütçelerine katkıda bulunuyoruz. Halılara ilgi var. 5 yıl oldu ama güzel bir süreç. Çok değerli bitkimiz Aronya ile diğer bitkilerle çalışıyoruz. Tamamen sağlıklı. Hanımların yaptığı işler çok profesyonel. Güzel bir yol aldık. Yılda 50'ye yakın halı üretebiliriz. Bunları sattığımız zaman ciddi bir katkı oluyor. Bizim kendi hasadımızla bunu yapıyoruz. Bunu dünyaya tanıtmak istiyoruz” dedi.
Halı dokuma kursunu ziyaret ederek Aronya bitkisinden elde edilen doğal boya sürecini inceleyen Akçaabat Belediye Başkanı Osman Nuri Ekim ise “Halı üretimi ile özellikle geleneğimizi, göreneğimizi geleceğe taşımış oluyoruz. Geleneksel yöntemlerle halı üretim kurslarımız oldu. O kurslarımızda da artık halılarımız üretiliyor. Bir taraftan da şehrin tarımına destek vermek için oluşturmuş olduğumuz altyapıyla onların arasından bir tane ürün çıkardık. Aronya denilen bir meyveyi çıkardık. O meyvemiz şu anda Akçaabat'ımızın ve içerisinde yaklaşık 250 dönüme doğru gidiyoruz. Yıl içerisinde ortalama bir 7-8 bin tonları bulacak bir üretime doğru ilerliyoruz. Bu üretimden elde edilen ürünleri de işlediğimiz bir üretim tesisimiz var. Ona da bir marka koyduk. O da Akça hasad. O markamızın yanında şimdi ise halı üretimiyle bu Aronya meyvesinin ikisini birleştiriyoruz. Halı üretimindeki renklerimizin belli tonlarını Aronya'dan elde etmiş olacağız. Bununla beraber şehrin içerisinde halı üretim kültürünün gelişmesine katkı sağlayacağız. Ayrıca da çiftçimizin üretmiş olduğu ürünlerin de değerlendirilmesini de alternatif alanlar ortaya koymuş olacağız” diye konuştu.
Herhangi bir kimyasal madde kullanılmayan renklerin oluşturulduğunu kaydeden Başkan Ekim, “İplik tamamen doğal yöntemlerle beraber üretiliyor ve ondan sonra da halıyla birleştirilirken renklendiriliyor. Bu aşamada Aronya meyvemiz kullanıyor. Yine içerisinde doğadan toplanılan ladin bitkisi denilen sabitleştirici bir özelliği olan bir bitkiyle beraber o iplik boyanmış oluyor. Boyandıktan sonra da halılarımızda iplik olarak kullanılmış olacak.
Bu yöntem geleneksel, geçmişten gelen bir yöntem. Ama patentlenme ile ilgili çalışmalarımız varsa imkan tabii ki olacaktır. Hocalarımız ve öğrencilerimizin emekleriyle beraber ilmik ilmik halı dokuyorlar ve ortaya büyük halılar çıkıyor. Tamamen doğal. Herhangi bir kimyasal içermeyen ve kullanılan ürünlerde doğal. Şehrimiz adına önemli. Bununla beraber biz hanımefendilerin özellikle hane ekonomisine de katkı sağlamasını için yol da oluşturmuş oluyoruz. Üretmiş oldukları halıları, kilimleri ve meyveyle harmanlanmış bu halılarını daha güzel satma imkanı, değerlendirme imkanı ve ayrıca da ailelerini destek sağlama imkanı sunmuş oluruz” ifadelerini kullandı.